Praca w grupie może przynieść ponadprzeciętne wyniki – nie od dziś wiadomo, że „co dwie głowy to nie jedna” i w zderzeniu różnych punktów widzenia kryje się bardzo duży kreatywny potencjał. Jak jednak go odkryć? Co zrobić, by kolejna burza mózgów nie przerodziła się w monolog?

Jeśli zastanawiasz się, dlaczego czasem praca w grupie zamiast przynieść eksplozję pomysłów okazuje się być niewypałem – sprawdź, czy przestrzegasz poniższych zasad.

KROK 1: Praca w grupie a CEL

Najważniejszym, podstawowym krokiem jest określenie, czemu praca w grupie ma służyć. Co jest naszym celem? Co chcemy osiągnąć? Cele mogą być różne, np.:

– integracja pracowników

– opracowanie nowego pomysłu

– wspólne rozwiązanie problemu

– przekazanie informacji kilku osobom naraz.

Określ cel główny i cele szczegółowe (pamiętaj, że cele szczegółowe służą realizacji celu głównego). Jak zapewne się domyślasz, Twoim zadaniem w trakcie trwania pracy grupowej będzie bieżące analizowanie sytuacji i moderowanie spotkania w ten sposób, by cel główny został osiągnięty.

KROK 2: Praca w grupie – wybór formy

Częstymi modelami pracy w grupie są dyskusja i brainstorm. Są to formy całkowicie odmienne – w dyskusji ważny jest moderator, który zadaje pytania, udziela głosu i daje możliwość wyrażenia swojego zdania różnym frakcjom.

W brainstormie z kolei ważna jest spontaniczność grupy, podawanie pomysłów i skojarzeń bez analizy i oceniania. Pomysły grupy (wszystkie!) powinny być na bieżąco zapisywane przez sekretarza, zaś moderator czuwa nad tym, by uczestnicy nie krytykowali się wzajemnie, nie komentowali swoich pomysłów i skupili się na generowaniu kolejnych.

Oczywiście istnieją inne techniki pracy grupowej – jednak przy wyborze optymalnej opcji pamiętaj, że każda z metod ma inne zasady dotyczące sposobu komunikacji w grupie.

KROK 3: Praca w grupie – przedstawienie zasad

Aby praca w grupie była efektywna, warto na wstępie poinformować uczestników o celu spotkania. Kolejnym krokiem jest jasne sformułowanie zasad i zapisanie ich w widocznym miejscu. Warto zwrócić uwagę na:

– czas trwania spotkania, częstotliwość i długość przerw

– podział ról między uczestnikami; określenie funkcji

– zasady komunikacji, np.:

1. jeśli ma to być dyskusja – w jaki sposób zgłaszają się osoby, które chcą coś powiedzieć? Kto udziela głosu? Jaki jest czas na dyskusję?
2. jeśli ma to być burza mózgów – kto jest moderatorem a kto sekretarzem? Dlaczego uczestnicy mają nie komentować i nie analizować wypowiedzi innych? Czemu służy zakaz krytykowania? Dlaczego kojarzenia mają być podawane jak najszybciej, bez zastanowienia?

Ustalanie zasad to czas na wyjaśnienie wątpliwości i zadawanie pytań przez uczestników. Tutaj następuje zawarcie kontraktu grupowego.

KROK 4: Praca w grupie – konsekwencja moderatora

Najważniejszą funkcję, wpływającą na powodzenie całego przedsięwzięcia, pełni moderator. To on, podczas pracy grupy, czujnie ją obserwuje, błyskawicznie wyłapuje niepożądane zachowania i skutecznie je neutralizuje, wskazuje alternatywy, prowokuje, inspiruje. Ma w głowie wiodącą myśl: „CEL”. Moderator czuwa też nad czasem pracy, przechodzeniem do kolejnych etapów i zamknięciem procesu.

KROK 5: Praca w grupie – zebranie efektów i podsumowanie

To, w jaki sposób kończysz pracę grupy, jest równie ważne jak początek. Pamiętaj, że praca w grupie jest procesem i wymaga podsumowania. Podsumowanie powinno dotyczyć zarówno osiągniętych efektów, jak i przebiegu pracy. Poinformuj grupę o tym, czy udało Wam się osiągnąć cel, podziel się refleksjami z obserwacji i wspólnie wyciągnijcie wnioski. Warto też określić kolejne etapy pracy i wstępnie nakreślić plan przyszłych działań.